Zapis o Hamzi Orloviću i njegovoj tekiji na području Konjević Polja u osmanskim popisima iz 16. vijeka

U popisu Zvorničkog sandžaka iz 1519. godine navodi se selo Orlovići u nahiji Kušlat u okviru hasa zvorničkog sandžakbega, sa prihodom 310 akči. Kao carski has selo se pominje u popisu iz 1533. godine sa 2 muslimanske kuće, sa 5 neoženjenih članova, jednom baštinom, i jednim oslobođenim od poreza (prihod 550 akči). U okviru popisa iz 1533. godine zavedena je bilješka o poreskim povlasticama čiﬂuka derviša Hamze, ranijeg spahije. Hamza je ranije u okviru svog čiﬂuka podigao tekiju, odnosno musaﬁrhanu. Navedeno je da su ove povlastice zavedene i u prethodnom popisu iz 1519. godine, tačnije u njegovoj opširnoj verziji, koja nažalost nije sačuvana. Defterska zabilješka o Hamza-dedinom čiﬂuku, koja se nalazi u popisu zvorničkog sandžaka iz 1533. godine, glasi (u prijevodu): Čiﬂuk Hamza-dede. Spomenuti Hamza-dede se odrekao timara od 7.000 akči; u navedenom selu (Orlovići) podigao je, u ime Uzvišenog Boga, jednu tekiju, putnike i namjernike je vlastitim sredstvima (on lično i njegova porodica) usluživao (ugošćavao). Kada je naš defter podnesen carskoj Porti, ispoljena je prema spomenutom carska dobrota: naređeno je da se sve što je u posjedu i raspolaganju imenovanog – od zemalja, ovaca, pčelinjih košnica, šire (mošta), vinograda, voćnjaka i ostalog – zbog njegove službe, oslobodi od svih šerijatskih i kanunskih poreza i pristojbi. Tako je bilo zavedeno u ranijem popisu. Kasnije je Hamza-dede umro; a budući da je njegov oslobođeni rob po imenu Hasan, sin Abdullahov spomenutoj tekiji od početka služio kako dolikuje, to je prilikom podnošenja novog deftera visokoj carskoj Porti, naređeno da se porezi – od zemalja, vinograda, ovaca, pčelinjih košnica i voćnjaka, zavještanih spomenutoj tekiji – ne uzimaju, da budu isto kao i ranije oslobođeni. Tako je bilo evidentirano u ranijem carskom defteru. Sada, prilikom ponovnog popisa zvorničkog vilajeta, oslobođeni rob spomenutog, navedeni Hasan, sin Abdullahov i Mustafa, sin Indže, kćeri navedenog Hamza-dede, zatečeni su u spomenutoj tekiji, u službi navedenog vakufa i u usluživanju putnika i namjernika, pa je u novom carskom defteru zavedeno potpuno onako kako je bilo ranije. Ovaj tekst, sa odreenim izmjenama, nalazi se i u popisu iz 1548. godine, kao i u popisu iz 1600. godine.

(Iz rada: Društveno – historijski značaj tekije Hamza – dede Orlovića u Konjević Polju za regiju Srebrenaca, autora Dževada Tosunbegovića i Adiba Đozića, objavljenog u časopisu Šeherdžik, Kalesija 2008)

Infosvijet.net